Het grootste aantal anekdotes in één film plempen, dat is het record dat Manic zelf wil halen. De recordpoging slaagt, de film dientengevolge niet. Irritante voice-over en montage (bokswedstrijd versneden met flitsen ganzengevecht) duiden de vanzelfsprekende beelden kapot.

Als er een regisseur van de op dit festival vertoonde films zijn naam mee heeft, is het wel Aleksandar Manic. Zijn documentaire over de Roma-hoofdstad Shutka identificeert zich met zijn onderwerp en is dus van een manische vrolijkheid. In deze open inrichting is iedereen wel ergens kampioen in: in het verzamelen van cassettebandjes met Turkse muziek, boksen, zingen, ganzengevechten, je kan het niet zo gek bedenken. We maken kennis met een viriele, discodansende zeventiger. Een vampierenjager. De dorpshomo. De kampioen gravenschenden. Uiteraard schuilt er achter alle vrolijkheid genoeg tragiek om een deprimerende film mee vol te schieten: de homo werd als kind verkracht, de werkeloosheid en armoede zijn schrikbarend, vrouwen komen nauwelijks aan het woord en dan is er nog de kwestie van de vluchtelingen uit Kosovo. 'Shutka' schijnt letterlijk 'vuilnis' te betekenen. Nou, dan weet je het wel. Maar de mensen kiezen er voor te lachen en feest te vieren en Manic doet met ze mee. Hoewel er voortdurend gekibbeld en tegen elkaar opgeboden wordt in de talrijke kampioenschappen, wordt duidelijk dat ze elkaar nodig hebben en juist elkaars gelijken zijn in hun eigen microcosmos. Shutka heeft in alles de vaart van een komedie van Kusturica: zeer veel opzwepende muziek en kunstig gemonteerd.

Stelling: Het is weer makkelijk scoren met een koddige documentaire over die kleurrijke zigeuners: camera aan en de gulle lach volgt vanzelf.

De toetsing: Oom Muzo, de intellectueel van de Macedonische Roma-zigeunerhoofdstad Shutka, schrijft al 20 jaar aan een woordenboek, en levert ook de teksten aan charmezanger Remko. Die teksten krijgt Muzo direct van God, en wanneer Remko op een dag een tekst weigert zakt hij natuurlijk meteen naar de onderste regionen van de Shutka Top 40. In Shutka wordt op vampiers gejaagd, die je kunt herkennen door je kleding binnenstebuiten aan te trekken en door de armen van de vampierjager Suljo te koekeloeren. In Shutka komen meer demonen voor dan waar ook ter wereld (Sunnydale is er niets bij), en die worden bestreden door onder andere tante Didara, bijgenaamd The Terminator. Er is een man die niet als boom in Shutka wil reïncarnereen en daarom alle bomen in het stadje omzaagt. Er worden kampioenschappen gehouden wie de grootste en schoonste (!) illegale cassettebandjesverzameling van Shutka bezit. Er is een grafschenner die vol trots voor de camera toont hoe hij de plaatselijke begraafplaats van alle kruizen berooft. Er is de boomlange derwisj die met een opdondertje trouwt, er is de dorpshomo annex travestiet, er zijn paarden die zijn bezeten van demonen met varkenskoppen en rode oogjes. Shutka, kortom, is een rariteitenkabinet en een freakshow, en je vermoedt dat het hier een mockumentary betreft, waarin de regisseur authentieke beelden van een parodistisch commentaar voorziet. Maar nee, alles wat je ziet is echt. Regisseur Aleksandar Manic, een innemende en welbespraakte man, kwam op het spoor van Shutka omdat hij hoorde dat men er op vampiers jaagt. Hij had nooit verwacht op zo’n goudmijn te stuiten. Nadat hij eenmaal het vertrouwen van de Roma-bevolking had gewonnen (iets wat je niet zomaar doet), gaven de mensen zich bloot. Hoewel… niemand zat te popelen om voor het oog van de camera te verliezen in de cassettebandjescompetitie. ‘The Shutka Book Of Records’ moet je zien om te geloven.